Już po raz kolejny odbyły się w naszej szkole obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Obchodzone 24 marca święto nawiązuje do tragicznej śmierci rodziny Ulmów, którzy w tym dniu zostali rozstrzelani przez Niemców, za pomoc udzieloną ukrywającym się w ich domu Żydom.
Uroczystość rozpoczęliśmy na Placu Kościelnym. Tu znajduje się tablica poświęcona ,,Pamięci Mieszkańców Gminy Sadowne – pomordowanych, więzionych, zesłanych na roboty i prześladowanych przez niemieckiego okupanta”. Wspólnie z zaproszonymi gośćmi wysłuchaliśmy opowieści o tragicznych losach mieszkańców naszej gminy z okresu II wojny światowej. Po złożeniu kwiatów i wspólnej modlitwie w intencji pomordowanych, udaliśmy się ulicami Sadownego do starej piekarni.
Marianna, Leon i Stefan Lubkiewiczowie to przedstawiciele sadowieńskiej rodziny piekarzy. Od wielu lat prowadzili piekarnię, w której wypiekali chleb. W czasie wojny, również Żydzi, zaopatrywali się tam w pieczywo. Polska była jedynym krajem w okupowanej Europie, w którym za pomoc Żydom groziła kara śmierci. Za okazaną pomoc ,, starszym braciom w wierze”, 13 stycznia 1943 r. Lubkiewiczowie zostali rozstrzelani. O kulisach tej zbrodni opowiedział nam nauczyciel historii z naszej szkoły. Niewielka grupa sadowieńskich Żydów ocalała,, dzięki tym bochenkom chleba, dzięki schronieniu, którego udzielali im ich polscy sąsiedzi”( M. Morawiecki, Sadowne, 24.03. 2019r.)
,,Nie ma większej miłości niż ten, kto oddaje życie za przyjaciół swoich” – modlił ks. proboszcz Antoni Kunicki.
,,Za bochen chleba” – to tytuł dokumentalnego filmu, który obejrzeliśmy wspólnie z uczniami Szkoły Podstawowej z Grabin. Projekcję filmu poprzedzono rysem historycznym regionu, w którym zaakcentowano mozaikę kulturową, religijną i narodowościową naszej gminy. Szkolną uroczystość uświetnili znakomici goście:
Pani Grażyna Olton – wnuczka Marianny i Leona Lubkiewiczów,
Pani Marzena Kornacka – dyrektor Szkoły Podstawowej w Grabinach,
Pani Małgorzata Koroś – dyrektor Szkoły Podstawowej w Sadownem,
Pan Karol Wojteczek – reżyser filmu ,, Za bochen chleba”,
Ksiądz Antoni Kunicki – proboszcz parafii w Sadownem
Pan Waldemar Cyran – wójt Gminy Sadowne,
Pan Marcin Gręda – zastępca wójta,
Pan Krzysztof Kądziela – spokrewniony z rodziną Lubkiewiczów.
Na zakończenie uroczystości zaproszeni goście wypowiedzieli się na temat filmu, podkreślili tragizm ukazanych wydarzeń i piękno człowieczeństwa. To cenna inicjatywa, która buduje pamięć i tożsamość lokalnej społeczności.
Tekst i zdjęcia: S.A.
